درد استخوان کف پا؛ علل، علائم، تشخیص و درمان

ازآنجایی‌که درد استخوان کف پا با ایجاد محدودیت حرکتی برای بیماران، آن‌ها را از انجام فعالیت‌های ایشان باز می‌دارد؛ در همین راستا در این بخش به طور کامل درباره علل ایجاد درد کف پا و راه‌های پیشگیری و درمان مفصلاً صحبت خواهیم کرد، همراه ما باشید.

درد استخوان کف پا نشانه چیست؟

درد استخوان کف پا یکی از شایع‌ترین انواع دردها در ناحیه پایین‌تر از مچ پاست. این درد معمولاً به دلایل گوناگونی رخ می‌دهد. احساس ناراحتی در قسمت‌های مختلف کف پا هر کدام نشان از وجود یک مشکل در بدن یا عاملی در ارتباط با پا اما خارج از بدن هستند. برخی مواقع درد در این قسمت از پا نشانه یک بیماری در خود بدن است. مانند دیسک کمر یا اضافه‌وزن البته در برخی از مواقع نیز لایف‌استایل نامناسب یا عفونت در خود کف پا ممکن است باعث درد در ناحیه استخوان کف پا شود.

علت درد کف پای چپ در زنان

بسیاری از خانم‌ها با شکایت از درد کف پا به دکتر برای پا درد مراجعه می‌کنند و درباره علت و نحوه درمان آن نگرانی‌هایی دارند. در این بخش علت درد کف پای چپ در زنان بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.

• کف پای صاف: دکتر چرا کف پای چپم درد میکنه؟ یکی از مهم‌ترین سؤالاتی است که معمولاً در جلسات معاینه توسط خانم‌ها پرسیده می‌شود. یکی از رایج‌ترین دلایل، صافی کف پا است. ازآنجایی‌که بسیاری از افراد قوس طبیعی کف پا را ندارند، فعالیت طولانی‌مدت و ایستادن روی پا باعث می‌شود عضلات نامرتبط درگیر و ملتهب شوند
• آرتریت: آرتریت یکی دیگر از دلایل درد استخوان کف پا است. این بیماری در واقع نوعی التهاب است که باعث احساس درد در مفاصل و سفتی بدن می‌شود. این التهاب بیشتر در بزرگسالان رخ می‌دهد، هر چند مواردی در مورد کودکان نیز گزارش شده است. انواع آرتریت بعد از تروما، آرتروز و آرتریت روماتوئید را شامل می‌شود
• بارداری: در دوران بارداری هورمون‌های زنانه تغییراتی دارند که همگی ممکن است باعث درد در پای چپ زنان شوند
• اختلال عملکرد سمفیزپوبیس: زمانی که رباط‌های ترازکردن لگن دچار کشیدگی شوند، این نوع از اختلال به وجود می‌آید. معمولاً بارداری باعث ایجاد این کشیدگی می‌شود
• Plantar Fasciitis : فشار زیاد روی پا باعث درد و التهاب در نواری پوشیده از بافت می‌شود که از پاشنه تا انگشتان پا کشیده شده است. احساس درد، کشیدگی و التهاب در کف پا ممکن است به علت فاشئیت پلانتار باشد
• خار پاشنه: خار پاشنه از دیگر دلایل رایج درد استخوان کف پا است. این مشکل به علت رشد استخوان اضافی در کف پا رخ می‌دهد و درد زیادی را هنگام قدم برداشتن به پا وارد می‌کند. برای آشنایی با روش‌های درمان خار پاشنه، مقاله تحت عنوان درمان خار پاشنه با سنگ پا و ... را مطالعه کنید.
• Morton's Neuroma: مورونای مورتون (Morton's Neuroma) به وضعیتی گفته می‌شود که بافت اعصاب کف پا که به انگشتان پا منتهی می‌شوند، ضخیم‌تر شده و درنتیجه کل اعصاب کف پا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند

در این بخش مواردی را که معرفی کردیم، در واقع برخی از اصلی‌ترین علت درد کف پا و انگشتان در پای چپ مراجعه‌کنندگان بوده‌اند. در ادامه از علل و نشانه‌های درد کف پای راست خواهیم گفت.

نشانه درد کف پای راست

علت درد کف پای راست در طب سنتی بیشتر به بیماری‌های داخل بدن اشاره دارد. ممکن است احساس ناراحتی در استخوان کف پا به علت گردش خون ضعیف که ناشی از مشکلات قلبی است، باشد. احساس عدم توانایی در ایستادن و راه‌رفتن طولانی‌مدت، تورم در کف پا، کشیدگی یا گزگز شدن پا و سفتی عضلات پا برخی از نشانه‌های درد در کف پای راست هستند. در علم پزشکی هم درد کف پای راست به دلیل عوامل مختلفی از جمله آسیب، التهاب، فشار عصبی، یا مشکلات مربوط به پا و مفاصل رخ می‌دهد.

درد کف پا در کودکان نشانه چیست؟

درد کف پا در کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در ادامه به شایع‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. صافی کف پا (فلت فوت): 

• شایع‌ترین علت درد کف پا در کودکان

• به‌خصوص هنگام راه رفتن طولانی یا ایستادن

• اغلب با خستگی پا همراه است

2. رشد استخوانی (دردهای رشد)

• معمولاً شب‌ها شدت می‌گیرد

• در سنین 4 تا 12 سال شایع است

• بدون علامت ظاهری (مثل تورم یا قرمزی)

3. رشد استخوانی (دردهای رشد):

• در کودکان فعال (ورزشکار) رایج است

• درد پاشنه که به کف پا تیر می‌کشد

• تشدید درد بعد از فعالیت فیزیکی

4. پوشیدن کفش نامناسب:

• کفش‌های تنگ یا فاقد حمایت مناسب

• باعث فشار بیش از حد روی کف پا می‌شود

5. کشیدگی یا آسیب عضلات و تاندون‌ها:

• ناشی از دویدن، پریدن یا افتادن

• درد موضعی با احتمال تورم

6. نقص در نحوه راه رفتن (الگوی ناصحیح گیت):

• منجر به فشارهای غیرطبیعی در نواحی مختلف پا

علت درد کف پای چپ هنگام راه رفتن

رایج‌ترین علل درد کف پای چپ هنگام راه رفتن موارد زیر هستند:

• التهاب فاشیای کف پا (پلانتار فاشئیت)

• خار پاشنه

• پیچ خوردگی یا آسیب رباط‌ها

• کف پای صاف یا قوس بلند غیرطبیعی

• التهاب تاندون‌ها (تاندونیت)

• آسیب عصبی یا نوروپاتی

• استفاده از کفش نامناسب یا فرسوده

• فشار زیاد یا راه رفتن زیاد

• شکستگی‌های استرسی استخوان

• بیماری‌های مفصلی مثل آرتروز

علت درد کف پا در شب

علت درد کف پا در شب چیست؟ در پاسخ به این سوال ابتدا به این مسئله توجه داشته باشید که نشانه‌های درد کف پا در شب بیشتر بروز پیدا می‌کنند و علت این مسئله گرانش مفاصل است. این گرانش در زمان خواب و درازکشیدن بیشتر می‌شود؛ درنتیجه معمولاً درد کف پا در شب دلایل مشابهی با درد کف پا در روز دارد. و اما دیگر دلایل درد کف پا در شب عبارت‌اند از:

• استفاده از کفش نامناسب: پوشیدن کفش پاشنه‌بلند با پنجه کوچک، اضافه‌وزن بیش از اندازه و ایستادن طولانی‌مدت بدون استراحت همگی از دلایلی هستند که باعث درد کف پا در شب می‌شوند
• Peripheral Neuropathy: نوروپاتی محیطی به علت گردش خون کمتر بدن در شب‌ها، معمولاً تشدید می‌شود
• سندرم پای بی‌قرار: سندرم پای بی‌قرار (RLS) میل به تکان‌دادن پاها که در شب‌ها چندبرابر می‌شود
• دیابت ملیتوس: قند خون بالا به عصب فشار آورده و درد پا را در هنگام شب زیاد می‌کند. از طرفی دیابت با کاهش گردش خون فرآیند خون‌رسانی به اعصاب را در شب کاهش می‌دهد
• سیاتیک: فشرده‌شدن عصب سیاتیک که در انتهای کمر قرار دارد، درد کف پا هنگام خوابیدن را افزایش می‌دهد

درد کف پا هنگام صبح

درد کف پا هنگام صبح به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. ازآنجاکه هنگام خواب‌ گردش خون کاهش پیدا کرده و معمولاً پاها در یک وضعیت بدون حرکت می‌مانند، برخی از دردها در ناحیه پا بیشتر می‌شوند که در صبح فرد را درگیر می‌کند.

• فاسیای پلانتار: ساختاری در کف پا به نام فاسیای پلانتار وجود دارد که در هنگام شب سفت می‌شود و زمانی که پس از بیدار شدن در صبح وقتی پا روی زمین قرار می‌گیرد، استخوان کف پا را دچار درد می‌کند
• تاندونیت آشیل: این درد در هنگام صبح و بیشتر در ورزشکاران مشاهده می‌شود
• درد کلی در عضلات پا: اگر اهل ورزش مداوم نباشید یا شب در پوزیشن نامناسبی به‌خواب‌رفته باشید، ممکن است در هنگام صبح دچار درد پا شوید

علت سیاه شدن کف پا

ممکن است سیاه شدن کف پاها به علت سلول‌های واریسی باشد. زمانی که گلبول‌های قرمز از این رگ‌ها نشت می‌کنند، به‌مرورزمان در کف پا تجمع کرده و مشکی رنگ می‌شوند. ضمن اینکه کاهش گردش خون از دلایل دیگری است که باعث رنگ ایجاد بنفش یا آبی تیره در کف پا می‌شود. ناگفته نماند که Tinea nigra نیز نوعی عفونت قارچی است که به‌صورت لکه‌های قهوه‌ای‌رنگ کف پا پدیدار می‌شود.

مطالعه بیشتر: کلسترول بالا و درد پاشنه پا

انواع درد استخوان کف پا (بر اساس شدت عارضه)

درد استخوان کف پا سطوح مختلفی دارد که معمولاً در موقعیت‌های مختلف رخ می‌دهند. دردهای خفیف بیشتر در زمانی خود را نشان می‌دهند که در حال انجام کار یا ورزش سنگین باشید. دردهای سطح متوسط با خوردن مسکن رفع شده و در حین قدم‌زدن نیز احساس می‌شوند و دلیل بروز آنها التهاب یا آسیب‌های خفیف مثل پینه یا ورم است؛ اما درد شدید حتی زمانی که خواب هستید نیز باعث ناراحتی شما می‌شود و علل بروز آن ممکن است ناشی از مشکلات جدی‌تر مانند شکستگی، التهاب شدید، یا مشکلات مفصلی باشد و نیاز به ارزیابی پزشکی فوری دارد.

علائم درد استخوان کف پا

بسیاری از مراجعان که با احساس درد کف پای چپ و راست به متخصص مراجعه می‌کنند، نشانه‌های مذکور را دارند. احساس گزگز یا داغ‌شدن بیش از اندازه کف پا، کشیدگی عضلات، درد شدید هنگام قراردادن وزن بدن روی پا، درد زیاد در زمان فشاردادن هر قسمت کف پا، ورم بیش از اندازه یا قرمزی، لک‌های سیاه و قهوه‌ای و درد زیاد در زمان چرخش پا همگی از علائم درد استخوان کف پا هستند.

نحوه تشخیص علت درد کف پا

برای اینکه متوجه شوید درد کف پای راست نشانه چیست یا چرا در ناحیه پا احساس درد دارید، لازم است حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. برخی از دردهای سطحی و مفاصلی با انجام برخی ورزش‌ها قابلیت درمان دارند. همچنین دکتر کف پا را هنگام راه‌رفتن و کشش عضلات نیز معاینه می‌کند؛ درنتیجه اگر لازم باشد سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی یا MRI نیز برای بیمار نوشته می‌شود تا بافت عضلات و عصب‌ها به‌درستی بررسی شوند.

مطالعه بیشتر: دلیل خارش کف پا چیست؟

روش های درمان درد کف پا

برای هر یک از علل ایجاد درد در استخوان کف پا که پیش‌تر مورد بررسی قرار گرفت، درمان مخصوصی وجود دارد. در ادامه روش درمانی برای آسیب های پا را با توجه به نوع درد، معرفی کرده‌ایم.

• برای درمان فاشیای پا باید استراحت کرده و از آتل پا در شب استفاده کنید، کمپرس آب سرد به روی پاها قرار دهید و تمرینات کششی مرتبط با کف پا را اجرا کنید
• درمان تاندونیت پا با استراحت، کمپرس گرم و سرد، مسکن دارویی، شوک ویو تراپی و درنهایت جراحی صورت می‌گیرد
• مانند بسیاری از بیماری‌ها خار پاشنه نیز با استراحت، پوشیدن کفش ورزشی مناسب، آرتزهای سفارشی و در صورت لزوم جراحی قابل‌درمان است

شیوه های رایج خانگی

برای درمان خانگی درد کف پا روش‌های بسیار ساده و کم‌هزینه نیز وجود دارد، با انجام این روش‌ها از میزان درد کف پا کم می‌شود یا حداقل درد تشدید نمی‌شود.

• ورزش سبک پیاده‌روی و حرکات کششی
• ماساژ کف پاها به همراه نمک
• کمپرس آب سرد و گرم
• بستن آتل به پاها هنگام خواب
• استفاده از جوراب‌های مخصوص واریس
• استفاده از کرم‌های موضعی کم‌کننده درد

استفاده از کفی‌های طبی

قراردادن کفی طبی در کفش می‌تواند درد استخوان کف پا را تا حد زیادی کاهش دهد. این کفی‌ها از چرخش پا، آسیب به تاندون‌ها پا و صافی بیشتر کف پا جلوگیری می‌کنند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی معمولاً برای توان‌بخشی مجدد یا کاهش درد انجام می‌شود. متاتارسالژی، نوروپاتی محیطی، نوروم، سزاموئیدیت و خار پاشنه بیماری‌هایی هستند که با فیزیوتراپی درمان می‌شوند.

چه قرصی برای درد کف پا خوبه؟

برای درد کف پا (مانند فاشییت پلانتار، التهاب یا درد ناشی از ایستادن طولانی)، بسته به علت، چند نوع دارو ممکن است کمک‌کننده باشند. در ادامه به‌صورت موردی، به این موارد اشاره می‌کنیم:

۱. ایبوپروفن (Ibuprofen): 

• نام تجاری: بروفن، Advil، Motrin

• کاربرد: ضد التهاب و مسکن

• دوز معمول: ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم هر ۶-۸ ساعت

• مناسب برای: التهاب فاشیا (فاشییت پلانتار)، درد ناشی از فشار یا کشیدگی عضلانی

۲. ناپروکسن (Naproxen):

• نام تجاری: آلو (Aleve)، ناپروکسی

• کاربرد: ضد التهاب قوی‌تر از ایبوپروفن

• دوز معمول: ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت

• مناسب برای: دردهای مزمن یا مداوم کف پا

۳. استامینوفن (Paracetamol / Acetaminophen):

• نام تجاری: استامینوفن، Tylenol

• کاربرد: فقط مسکن، ضدالتهاب نیست

• دوز معمول: ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم هر ۴-۶ ساعت

• مناسب برای: افرادی که معده حساس دارند یا نمی‌توانند داروهای ضدالتهابی مصرف کنند

۴. کپسایسین موضعی یا ژل دیکلوفناک:

• نام تجاری: ژل دیکلوفناک (مانند ژلوفن موضعی، ولتارن)

• کاربرد: ضد التهاب موضعی

• نحوه مصرف: ۲-۳ بار در روز روی کف پا

• مناسب برای: دردهای موضعی خفیف تا متوسط

۵. اگر درد عصبی باشد (مثلاً نوروپاتی دیابتی):

قرص پره‌گابالین (Pregabalin) یا گاباپنتین (Gabapentin) تجویز می‌شود – فقط با نسخه پزشک

تغییر سبک زندگی

کفش‌هایی که به‌صورت روتین می‌پوشید، میزان تحرک و ورزش سبک در طول هفته، وزن و ایستادن طولانی‌مدت همگی از مواردی هستند که با تغییر لایف‌استایل در جهت مثبت، درد پاها را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.

ماساژ درمانی

ماساژ باید توسط متخصص و در فیزیوتراپی انجام شود تا گردش خون بالا رفته و گرفتگی عضلات رفع شود.

چه ویتامینی برای درد کف پا خوب است؟

ویتامین‌هایی که برای تشکین درد کف پا مفید هستند، در ادامه درج شده‌اند:

1. ویتامین D

• کمک به سلامت استخوان و کاهش التهاب

• کمبودش ممکن است باعث درد استخوان و کف پا شود

2. ویتامین B12

• تقویت عصب‌ها، کاهش درد نوروپاتی

• کمبودش باعث درد و سوزش کف پا می‌شود

3. ویتامین E

• آنتی‌اکسیدان و کاهش التهاب

• ممکن است به بهبود درد کمک کند

4. منیزیم (هرچند ویتامین نیست، ولی مکمل معدنی مهم)

• کاهش اسپاسم و درد عضلانی کف پا

آیا کمبود کلسیم باعث درد کف پا میشود؟

خیر، کمبود کلسیم به طور مستقیم باعث درد کف پا نمی‌شود. درد کف پا معمولاً ناشی از مشکلاتی مثل التهاب فاشیای کف پا (پلانتار فاشییت)، فشار زیاد، آسیب یا مشکلات عصبی است. البته کمبود کلسیم می‌تواند باعث گرفتگی عضلات یا ضعف استخوان‌ها شود، اما این به‌طور مستقیم درد کف پا نیست.

چه روغنی برای کف پا خوبه؟

روغن‌های زیر برای درد کف پا توصیه می‌شوند:

• روغن نارگیل:  نرم‌کننده و ضدعفونی‌کننده

• روغن زیتون : مرطوب‌کننده قوی و التیام‌بخش

• روغن بادام شیرین:  نرم‌کننده و رفع خشکی

• روغن کرچک: ضدالتهاب و ترمیم‌کننده پوست

• روغن درخت چای: ضدعفونی‌کننده و ضدقارچ

آیا کبد چرب باعث درد کف پا میشود؟

خیر، کبد چرب باعث درد کف پا نمی‌شود. درد کف پا معمولاً به دلایل موضعی مثل التهاب، فشار یا مشکلات عصبی مربوط است، نه به بیماری کبدی.

نحوه پیشگیری از درد کف پا

برای پیشگیری از درد کف پا موارد زیر می‌توانند تاثیر مثبتی داشته باشند.

• تغذیه مناسب
• حذف الکل و سیگار
• انجام حرکات کششی و پیاده‌روی آرام
• کاهش وزن در صورت داشتن اضافه‌وزن
• تحرک و عدم ایستادن ثابت در یک مکان
• قراردادن کفی طبی مناسب با مشورت پزشک در کفش

جمع‌بندی

در این مقاله در مورد درد استخوان کف پا صحبت کردیم. از روش‌های درمانی، نشانه‌ها و علل بروز این درد گفتیم و نحوه پیشگیری از این عارضه را هم معرفی کردیم. خوب است بدانید فعالیت‌هایی که نوعی روش درمانی برای آسیب‌های پا محسوب می‌شوند در کنار روش‌های درمانی توصیه شده توسط پزشک، به‌صورت غیرمستقیم در کاهش درد استخوان کف پا بسیار مؤثر هستند. از اینکه این مقاله از سایت پزشک ارتوپد را تا انتها مطالعه کردید، صمیمانه سپاسگزاریم. اگر نظری در مورد این درد دارید یا آن را تجربه می‌کنید، حتما در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.