قرص ملوکسیکام چیست؟ راهنمای جامع برای مصرف و عوارض آن

قرص ملوکسیکام یک داروی مسکن از دسته ضدالتهابی‌های غیر استروئیدی (NSAID) است که معمولاً توسط فوق تخصص ارتوپد برای کاهش التهاب، تورم و درد ناشی از آرتریت تجویز می‌شود. اشکال دارویی ملوکسیکام به‌صورت قرص، کپسول و شربت در داروخانه‌ها موجود است و در بیمارستان‌ها به‌صورت آمپول تزریقی نیز استفاده می‌شود. مانند بسیاری از داروهای ضدالتهابی، مصرف داروی ملوکسیکام هم ممکن است عوارضی به‌همراه داشته باشد؛ بنابراین آگاهی از نحوه مصرف و نکات ایمنی آن اهمیت زیادی دارد. در ادامه توضیحات بیشتری در مورد اینکه قرص ملوکسیکام چیست و چگونه عمل می‌کند، ارائه خواهیم کرد. سپس تمام اطلاعاتی را که درباره کاربرد داروی ملوکسیکام و مصرف صحیح این دارو لازم دارید، بررسی خواهیم کرد.

قرص ملوکسیکام چیست؟

ملوکسیکام (Meloxicam) یک داروی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) است که برای کاهش درد، التهاب و تب در بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، آرتروز و اسپوندیلیت آنکیلوزان استفاده می‌شود. این دارو با مهار آنزیم‌های COX-1 و COX-2، تولید پروستاگلاندین‌ها را کاهش می‌دهد که نقش مهمی در ایجاد التهاب و درد دارند. ملوکسیکام معمولاً به‌صورت قرص، کپسول یا تزریقی تجویز می‌شود و باید با تجویز پزشک مصرف شود.

آمپول ملوکسیکام برای چیست؟

موارد مصرف قرص ملوکسیکام چیست؟

در اکثر مواقع قرص ملوکسیکام برای تسکین درد و التهاب ناشی از بیماری‌های ارتوپدی و روماتولوژیک تجویز می‌شود‌. مهم‌ترین موارد مصرف این دارو شامل موارد زیر است:

• تسکین درد، سفتی، التهاب، تورم و حساسیت مفاصل افراد مبتلا به آرتریت
• درمان بیماری استئوآرتریت یا آرتریت ناشی از شکسته‌شدن پوشش مفاصل
• درمان نوعی از بیماری آرتریت روماتوئید به نام آرتریت ایدیوپاتیک در کودکان بالای دو سال
• کاهش درد و التهاب ناشی از ابتلا به بیماری‌های آرتروز و روماتیسم
• تسکین کمردرد و علائم مربوط به بیماری دیسک
• کاهش دردهای اسکلتی عضلانی مانند کمردرد
• کاهش دردهایی مانند سردرد و دندان درد

به این نکته مهم‌ توجه داشته باشید که داروی ملوکسیکام فقط باید با تجویر پزشک مصرف شود.

نحوه مصرف داروی ملوکسیکام

قبل از مصرف قرص، شربت یا کپسول ملوکسیکام حتما باید راهنمای داروی آن توسط مصرف‌کننده مطالعه شود. علاوه‌بر این درباره نحوه مصرف این دارو با پزشک یا داروساز نیز مشورت کنید. پزشکان معمولا مصرف این دارو را به‌صورت یک بار در روز و به همراه یک لیوان آب و در یک ساعت مشخص تجویز می‌کنند.

قرص ملوکسیکام در دو دوز 7.5 و 15 میلی‌گرم موجود است و پزشک با توجه به علائم بیمار و همچنین وزن او یکی از دوزها را تجویز می‌کند‌. مصرف این دارو برای بیمارانی با وزن پایین‌تر از 60 کیلوگرم ممنوع است. هرگز بدون مشورت با پزشک دوز دارو را کاهش یا افزایش ندهید. درصورت تجویز ملوکسیکام 15 میلی‌گرمی توصیه می‌شود که حداقل تا 10 دقیقه بعد از مصرف دارو از دراز کشیدن خودداری کنید. از جویدن یا خرد کردن قرص هنگام مصرف بپرهیزید.‌ اگر پزشک شربت ملوکسیکام تجویز کرده است، قبل از مصرف آن را به خوبی تکان دهید. آمپول تزریقی ملوکسیکام نیز به‌صورت وریدی تزریق می‌شود.

توجه داشته باشید که تاثیر این داروی در کاهش درد و تورم و التهاب دو هفته بعد از مصرف مشخص می‌شود؛ بنابراین انتظار نداشته باشید که بلافاصله بعد از مصرف به‌طور کامل درمان شوید. اگر مصرف یک نوبت از این دارو را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید؛ اما اگر تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را رها کنید و به مصرف دوز معمولی خود ادامه دهید. در چنین مواقعی نباید دوزها را دو برابر کنید. اشکال دارویی ملوکسیکام باید در دمای اتاق به‌دور از یخ‌زدگی، گرما و رطوبت نگهداری شوند و هرگز در دسترس کودکان قرار نگیرند.

مکانیسم اثر قرص ملوکسیکام چگونه است؟

مکانیسم اثر قرص ملوکسیکام به این صورت است که با مهار تولید مواد شیمیایی موثر در ایجاد درد و التهاب در بدن، بیماران را تسکین می‌دهد. به دلایل مختلفی در عضلات، مفاصل، تاندون‌ها و سایر بافت‌های بدن التهاب به وجود می‌آید. این التهاب باعث بروز درد و تورم در این نواحی می‌شود.

ملوکسیکام مانند سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی با مهار ترشح آنزیم سیکلواکسیژناز (cyclooxygenase) از تولید مواد شیمیایی التهاب‌زا به‌نام پروستاگلاندین‌ها (prostaglandins) جلوگیری می‌کند. با مهار آنزیم و جلوگیری از تولید مواد شیمیایی، حساسیت گیرنده‌های عصبی، التهاب و درد به میزان زیادی کاهش پیدا می‌کند.

مدت زمان اثر قرص ملوکسیکام چقدر است؟

مدت زمان اثر این دارو به عوامل مختلفی مانند دوز مصرفی، شرایط سنی و وضعیت جسمانی بیمار بستگی دارد؛ زیرا پزشک برای تعیین دوز مناسب قرص ملوکسیکام به‌ویژه در گروه سنی کودکان و نوجوانان به وزن بیمار توجه می‌کند. به‌طور کلی تاثیر این دارو نیم الی یک ساعت پس از مصرف شروع می‌شود و تا 24 ساعت باقی می‌ماند. به همین دلیل است که پزشکان معمولا آن را به‌صورت یک بار در روز تجویز می‌کند.

قرص ملوکسیکام برای چه سنی مناسب است؟

ملوکسیکام معمولاً برای بزرگسالان و افراد بالای ۱۸ سال تجویز می‌شود. استفاده از این دارو در کودکان یا نوجوانان باید فقط تحت نظر پزشک و با دوز مناسب انجام شود. قبل از مصرف ملوکسیکام برای هر گروه سنی، بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

عوارض جانبی قرص ملوکسیکام چیست؟

ملوکسیکام در کنار اثرات مورد نیاز خود ممکن است باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته‌ای شود. از مهم‌ترین عوارض جانبی مصرف این دارو در بزرگسالان می‌توان می‌‌توان موارد زیر را نام برد:

• مشاهده خون در ادرار
• کدرشدن ادرار
• تاری دید
• افزایش احتمال خطر سکته و حمله قلبی
• سوزش معده و درد در بالای شکم
• خونریزی لثه
• افزایش فشار خون
• ایجاد جوش و کهیر
• حساسیت پوست در برابر نور خورشید
• تعریق
• سرگیجه
• سردرد ناگهانی و شدید
• سفت‌شدن قفسه سینه
• تنفس دشوار یا سخت
• مشکل در بلع
• از دست‌دادن تعادل
• گفتار آهسته و مشکل در صحبت کردن
• تشنج
• از دست دادن اشتها
• احساس خستگی و ضعف عمومی
• روشن‌شدن رنگ مدفوع
• تورم یا پف صورت
• خارش یا بثورات پوستی
• درد پهلو یا کمر

این دارو در کودکان نیز با عوارض جانبی مانند درد شکم، اسهال، استفراغ و ناراحتی معده همراه است. این عوارض جانبی ممکن است به‌مرور زمان و سازگاری بدن با دارو از بین بروند؛ اما بیماران درصورت ادامه‌دار شدن یا آزاردهنده‌شدن هر یک از این عوارض جانبی هر چه سریع‌تر باید با پزشک خود مشورت کنند.

جایگزین قرص ملوکسیکام چیست؟

قرص ملوکسیکام یکی از داروهای رایج در کاهش درد و التهاب مفاصل است که اغلب برای درمان آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت تجویز می‌شود. در مواردی که به دلیل حساسیت، عوارض جانبی یا عدم دسترسی، امکان استفاده از ملوکسیکام وجود نداشته باشد، داروهای جایگزین مشابهی وجود دارند که می‌توانند تأثیرات مشابهی داشته باشند. این جایگزین‌ها معمولاً شامل دیگر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک هستند. البته انتخاب داروی مناسب باید تحت نظر پزشک انجام شود تا خطر عوارض جانبی کاهش یابد و درمان به بهترین شکل ادامه پیدا کند.

موارد منع مصرف داروی ملوکسیکام کدام اند؟

افرادی که با مصرف داروی ملوکسیکام با عوارض جانبی شدیدی مواجه می‌شوند، هرگز نباید آن را مصرف کنند. از موارد منع مصرف شربت، کپسول، آمپول و قرص ملوکسیکام می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افراد مبتلا به آسم، پولیپ بینی و آبریزش بینی
• افراد مبتلا به خونریزی یا زخم معده
• افرادی مبتلا به مشکلات تنفسی
• افرادی مبتلا به واکنش آلرژیک به آسپرین
• زنان باردار و کسانی که قصد بارداری دارند
• افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی
• افراد مبتلا به فشار خون بالا
• افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی
• کودکان زیر 2 سال
• مردان و زنان بالای 65 سال

تمام این افراد هنگام مراجعه به پزشک باید پزشک خود را از مشکلات خود مطلع کنند تا هیچ یک از اشکال دارویی ملوکسیکام برای آن‌ها تجویز نشود.

آیا قرص ملوکسیکام با داروهای دیگر تداخل دارد؟

به افرادی که به دلیل درد و التهاب ناشی از بیماری‌های ارتوپدی و روماتولوژیکی به پزشک مراجعه کرده‌اند و پزشک برایشان قرص ملوکسیکام تجویز کرده است، توصیه می‌شود که درصورت مصرف داروهای دیگر پزشک خود را در جریان بگذارند؛ زیرا این داروها با برخی از داروها تداخل دارد و نباید همزمان با آن‌ها مصرف شود. داروهایی که با ملوکسیکام تداخل دارند، عبارت‌اند از:

• کتورولاک
• آسکلوفناک
• دیلکوفناک
• آسپرین
• آموکساپین
• آمی‌تریپتیلین
• بالسالازید
• بتامتارون
• بندروفلومتیازید
• سیتالوپرام
• کلرتالیدون
• ونلافاکسین
• بنازپریل
• آزیلسارتان
• انالاپریل
• کارودیلول
• فوزینوپدیل
• پروپرانولول
• لوزارتان
• والزارتان
• متی پرانولول
• کلومیپرامین
• دگزامتازون
• فلوکستین
• ایبوپروفن
• ناپروکسن

علاوه بر این داروها، قرص ملوکسیکام با نوشیدنی‌های الکلی نیز تداخل دارد و خطر خونریزی معده را افزایش می‌دهد.

بهترین زمان مصرف قرص ملوکسیکام کی است؟

پزشکان معمولا قرص ملوکسیکام را یک‌بار در روز و در یک ساعت مشخص تجویز می‌کنند. این دارو را هم می‌توان با غذا و هم بدون غذا مصرف کرد؛ اما برای کاهش عوارض ناشی از مصرف قرص با معده خالی بهتر است که آن را به همراه غذا یا بعد از غذا مصرف کنید.

اگر این دارو به‌صورت منظم و در یک ساعت خاصی از روز مصرف شود، مطمئنا اثربخشی بهتری خواهد داشت. درصورت فراموش کردن یک نوبت از قرص حتما باید در اسرع وقت آن را میل کنید؛ اما اگر مدت زمان کوتاهی به زمان نوبت بعدی باقی مانده است، فقط همان نوبت را استفاده کنید و از دو برابر کردن دوز قرص بپرهیزید.

مصرف قرص ملوکسیکام در بارداری و شیردهی

همان‌طور که در بخش‌های قبلی نیز اشاره کردیم، مصرف قرص ملوکسیکام برای زنان باردار و برای کسانی که قصد بارداری دارند، ممنوع است. هیچ پزشکی در 20 هفته آخر بارداری برای بیمار خود داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ملوکسیکام تجویز نمی کند. مصرف این دارو در زنان باردار باعث بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین، ایجاد مشکلات کلیوی و قلبی در جنین می‌شود و سلامتی مادر را نیز به دلیل عوارض جانبی به خطر می‌اندازد.

این دارو آزادشدن تخمک از تخمدان را به تاخیر می‌اندازد و باعث نامنظم‌شدن دوران قاعدگی می‌شود؛ بنابراین زنانی که قصد باردار شدن دارند یا مشغول به درمان ناباوری خود هستند نیز به هیچ‌عنوان نباید از داروی ملوکسیکام استفاده کنند. زنان در دوران شیردهی می‌توانند این دارو را فقط تحت نظر پزشک مصرف کنند.

نکات ایمنی در مصرف قرص ملوکسیکام

یکی از نکات ایمنی مهمی که در زمان مصرف قرص ملوکسیکام باید به آن توجه شود این است که درصورت داشتن حساسیت به مصرف سایر داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و سلوکسیب و همچنین آسپرین از مصرف این دارو نیز اجتناب کنید.

بیمارانی که با مشکلات کبد، روده، مری، معده، فشار خون، اختلالات خونی، پولیپ بینی و غیره مواجه هستند، حتما این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارند؛ زیرا تجویز این دارو در صورت عدم آگاهی پزشک با خطرات جدی همراه است. نکته ایمنی دیگر این است که طبق دستور پزشک و برای جلوگیری از کم‌آب شدن بدن این دارو باید با مقدار زیادی مایعات میل شود. اگر در حجم ادرار خود با تغییر مواجه شدید، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی قرص ملوکسیکام پرداختیم و توضیح دادیم که این داروی ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID) در اشکال قرص، شربت، کپسول و آمپول تولید می‌شود  و مصرف روزانه آن با تجویز پزشک درد و التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتریت و روماتیسم را کاهش می‌دهد. در ادامه نحوه مصرف، مکانیسم اثر، مدت زمان اثر، عوارض جانبی، موارد منع مصرف این دارو، تداخلات دارویی و بهترین زمان مصرف قرص ملوکسیکام را نیز توضیح دادیم. اشاره کردیم که مصرف این دارو در دوران بارداری ممنوع است و در دوران شیردهی نیز حتما باید درصورت ضرورت و تحت نظر پزشک باشد.

با توجه به تداخلات دارویی این دارو با برخی از دیگر داروها، بیماران باید قبل از مصرف ملوکسیکام لیست داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارند. در انتهای مقاله نیز راجع به نکات ایمنی مصرف ملوکسیکام شامل پرهیز از مصرف درصورت حساسیت به داروهای مشابه، اطلاع‌رسانی به پزشک درباره بیماری‌های زمینه‌ای و مصرف کافی مایعات توضیح دادیم.