بیماری روماتیسم: چگونه می‌توان با آن جنگید و پیروز شد؟
روماتیسم اصطلاحی فراگیر برای طیف وسیعی از اختلالات التهابی در مفاصل، عضلات، تاندون‌ها، رباط‌ها و استخوان‌هاست. برخی از این اختلالات خفیف و قابل‌کنترل هستند و برخی دیگر می‌توانند پیش‌رونده و ناتوان‌کننده باشند. در این مطلب، توضیح می‌دهیم که روماتیسم چیست و به انواع مختلف، علائم، علل، روش‌های تشخیص و درمان و راهکارهای پیشگیری از آن می‌پردازیم.
بیماری روماتیسم چیست؟
روماتیسم اصطلاحی است که برای توصیف درد و سفتی در سیستم اسکلتی-عضلانی، به‌ویژه در مفاصل، به کار می‌رود. این اصطلاح در واقع شامل بیش از 200 بیماری مختلف است که با التهاب، درد و آسیب به مفاصل و بافت‌های اطراف آن‌ها مشخص می‌شوند. به خاطر داشته باشید که روماتیسم یک بیماری خاص نیست، بلکه اصطلاحی کلی برای گروهی از بیماری‌هاست. این بیماری‌ها می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی مانند اختلالات خودایمنی، عفونت‌ها، فرسایش مفاصل و عوامل ژنتیکی باشند.
چند نوع روماتیسم داریم؟
تنوع بیماری‌های روماتیسمی بسیار زیاد است و هر کدام ویژگی‌ها، علل و روش‌های درمانی خاص خود را دارند. برخی از شایع‌ترین انواع عبارت‌اند از:
- آرتریت روماتوئید: نوعی بیماری خودایمنی مزمن است که در آن، سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به پوشش مفاصل حمله می‌کند و باعث التهاب، درد، سفتی و در نهایت آسیب مفصل می‌شود. این بیماری معمولا مفاصل متقارن را درگیر می‌کند، مانند هر دو دست یا هر دو پا. خوب است بدانید این بیماری با نام روماتیسم مفصلی نیز شناخته می‌شود
- آرتروز: شایع‌ترین نوع آرتریت است که ناشی از فرسایش غضروف مفصل در طول زمان است. این بیماری معمولا مفاصل تحمل‌کننده وزن مانند زانوها، لگن و ستون فقرات را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد
- نقرس: نوعی آرتریت التهابی است که ناشی از تجمع کریستال‌های اسیداوریک در مفاصل است. این بیماری اغلب مفصل انگشت شست پا را درگیر می‌کند و با حملات ناگهانی درد شدید، قرمزی و تورم همراه است
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک: نوعی بیماری خودایمنی مزمن است که می‌تواند بسیاری از اندام‌های بدن از جمله مفاصل، پوست، کلیه‌ها، قلب، ریه‌ها و مغز را تحت‌تأثیر قرار دهد. علائم آن بسیار متنوع است و می‌تواند شامل درد مفاصل، خستگی، بثورات پوستی و مشکلات کلیوی باشد
- اسپوندیلیت آنکیلوزان: نوعی آرتریت التهابی است که عمدتا ستون فقرات را درگیر می‌کند و می‌تواند منجر به سفتی و در موارد پیشرفته، جوش‌خوردن مهره‌ها به یکدیگر شود. این بیماری با نام روماتیسم ستون فقرات و روماتیسم نوع as نیز شناخته می‌شود
- آرتریت پسوریاتیک: نوعی آرتریت است که در افراد مبتلا به پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی) رخ می‌دهد. این بیماری می‌تواند بر مفاصل، تاندون‌ها و رباط‌ها تأثیر بگذارد
- فیبرومیالژیا: نوعی سندرم مزمن است که با درد گسترده عضلانی-اسکلتی، خستگی، مشکلات خواب و نقاط حساس مشخص می‌شود. این سندرم به‌طور سنتی در دسته بیماری‌های روماتیسمی قرار می‌گیرد؛ اما غیرالتهابی است
روماتیسم اندام های گوناگون بدن
بیماری‌های روماتیسمی می‌توانند مفاصل و بافت‌های نرم مختلفی را در سراسر بدن تحت‌تأثیر قرار دهند. در ادامه، به روماتیسم برخی از اندام‌ها اشاره می‌کنیم:
- روماتیسم زانو: روماتیسم زانو می‌تواند ناشی از آرتروز، آرتریت روماتوئید، نقرس یا سایر انواع آرتریت باشد و علائمی مانند درد، سفتی، تورم و محدودیت حرکتی زانو را ایجاد کند
- روماتیسم لگن: معمولا به دلیل آرتروز یا آرتریت روماتوئید ایجاد می‌شود و با درد در ناحیه لگن، کشاله ران و باسن، مشکل در راه‌رفتن و حرکت‌دادن مفصل لگن همراه است
- روماتیسم دست و مچ دست: آرتریت روماتوئید و آرتروز از علل شایع روماتیسم انگشتان دست و دیگر بخش‌های دست هستند. علائم آن شامل درد، تورم، سفتی و تغییر شکل مفاصل دست و مچ است که می‌تواند انجام کارهای روزمره را دشوار کند
- روماتیسم پا و مچ پا: نقرس، آرتریت روماتوئید و آرتروز می‌توانند مفاصل پا و مچ پا را تحت‌تأثیر قرار دهند و فرد دچار روماتیسم پا شود؛ در این صورت با درد، تورم و مشکل در راه‌رفتن مواجه می‌شوند.
- روماتیسم شانه: می‌تواند ناشی از آرتروز و آرتریت روماتوئید باشد و با درد و محدودیت حرکتی شانه مشخص می‌شود
- روماتیسم گردن: آرتروز و اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌توانند گردن را درگیر کنند و فرد دچار روماتیسم گردن شود؛ در این صورت درد، سفتی و محدودیت حرکتی گردن را تجربه می‌کند.
- روماتیسم کمر: علل مختلفی از جمله آرتروز و اسپوندیلیت آنکیلوزان دارد و درد و سفتی در ناحیه کمر از علائم اصلی آن است
خطرناک ترین نوع روماتیسم کدام است؟
تعیین خطرناک‌ترین نوع روماتیسم دشوار است؛ زیرا خطرناک‌بودن یک بیماری به عوامل مختلفی از جمله نوع، شدت و سرعت پیشرفت آن، پاسخ به درمان و وجود سایر شرایط پزشکی بستگی دارد. بااین‌حال، برخی از انواع روماتیسم به دلیل آسیب جدی به اندام‌های داخلی و کاهش قابل‌توجه کیفیت زندگی، نگرانی بیشتری را ایجاد می‌کنند:
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک: ازآنجایی‌که می‌تواند بر بسیاری از اندام‌های حیاتی مانند کلیه‌ها، قلب، ریه‌ها و مغز تأثیر بگذارد، می‌تواند بسیار خطرناک و کشنده باشد
- آرتریت روماتوئید: اگر روماتیسم مفصلی در کودکان و بزرگسالان درمان نشود، می‌تواند منجر به آسیب شدید و غیرقابل‌برگشت مفصلی، ناتوانی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و سایر مشکلات سیستمیک شود
- اسکلرودرمی: نوعی بیماری خودایمنی نادر است که باعث سفت‌شدن و ضخیم‌شدن پوست و اندام‌های داخلی می‌شود. این بیماری می‌تواند عوارض خطرناکی در ریه‌ها، قلب، کلیه‌ها و دستگاه گوارش ایجاد کند
- واسکولیت‌ها: گروهی از بیماری‌ها هستند که باعث التهاب عروق خونی می‌شوند. بسته به نوع و محل درگیری عروق، واسکولیت‌ها می‌توانند عوارض خطرناکی داشته باشند
روماتیسم چه علائمی دارد؟
نشانه های روماتیسم بسته به نوع بیماری متفاوت هستند؛ اما برخی از علائم شایع عبارت‌اند از:
- درد مفاصل: شایع‌ترین علامت است و می‌تواند از درد خفیف و متناوب تا درد شدید و مداوم متغیر باشد
- سفتی مفاصل: به‌ویژه در صبح یا پس از دوره‌های عدم فعالیت طولانی‌مدت، شایع است
- تورم مفاصل: ناشی از التهاب مفصل است و می‌تواند باعث گرمی و قرمزی در ناحیه آسیب‌دیده شود
- محدودیت حرکتی: درد و سفتی می‌تواند دامنه حرکتی مفاصل را کاهش دهد و انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کند
- خستگی: احساس خستگی و ضعف عمومی، به‌ویژه در بیماری‌های خودایمنی روماتیسمی، شایع است
- تب: در برخی از انواع، ممکن است تب خفیف وجود داشته باشد
- صدادادن مفاصل: در برخی از بیماری های روماتیسمی مانند آرتروز، ممکن است صداهایی غیرطبیعی هنگام حرکت‌دادن مفصل شنیده شود
علائم روماتیسم عصبی کدام اند؟
روماتیسم عصبی اصطلاحی است که به مجموعه‌ای از عوارض عصبی ناشی از بیماری‌های روماتیسمی، به‌ویژه آرتریت روماتوئید اشاره دارد. این بیماری خودایمنی می‌تواند سیستم عصبی مرکزی و محیطی را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. نوروپاتی محیطی، شایع‌ترین عارضه عصبی در بیماران مبتلا به روماتیسم است. التهاب مفاصل می‌تواند به فشردگی اعصاب محیطی مانند سندرم تونل کارپال در مچ دست یا سندرم تونل تارسال در مچ پا منجر شود و علائمی مانند بی‌حسی، گزگز و ضعف عضلانی را ایجاد کند.
علت روماتیسم چیست؟
علل بیماری‌های روماتیسمی بسیار متنوع هستند و به نوع بیماری متفاوت بستگی دارند. برخی از علل رایج عبارت‌اند از:
- اختلالات خودایمنی: در بسیاری از انواع مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و اسکلرودرمی، سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب می‌شود
- فرسایش مفاصل: در آرتروز، استفاده طولانی‌مدت و واردشدن فشار بر مفاصل منجر به تخریب غضروف مفصلی می‌شود
- عوامل ژنتیکی: عوامل ژنتیکی می‌توانند نقش مهمی در ابتلا به برخی از انواع مانند آرتریت روماتوئید، اسپوندیلیت آنکیلوزان و لوپوس داشته باشند
- عفونت‌ها: برخی عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی می‌توانند باعث تحریک سیستم ایمنی و ایجاد آرتریت واکنشی شوند
- تجمع کریستال‌ها: در نقرس، تجمع کریستال‌های اسیداوریک در مفاصل باعث التهاب و درد می‌شود
در بسیاری از موارد، علت دقیق بیماری روماتیسمی ناشناخته است و احتمالا ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند.
درد روماتیسم چگونه است؟
درد روماتیسم می‌تواند بسیار متنوع باشد و بسته به نوع بیماری، مفصل درگیرشده و شدت التهاب، به‌صورت متفاوتی احساس شود. برخی از ویژگی‌های رایج درد روماتیسمی عبارت‌اند از:
- نوع درد: می‌تواند به‌صورت سوزشی، خنجری و ضربان‌دار توصیف شود
- شدت درد: از درد خفیف و قابل‌تحمل تا درد شدید و ناتوان‌کننده متغیر است؛ برای مثال، درد و سفتی در آرتریت روماتوئید معمولا صبح‌ها شدیدتر است و به‌تدریج در طول روز بهبود می‌یابد، درحالی‌که درد آرتروز ممکن است با فعالیت بدتر شود
فرق روماتیسم با آرتروز چیست؟
همان‌طور که قبلا ذکر شد، روماتیسم یک اصطلاح کلی برای گروهی از بیماری‌ها است که بر مفاصل و بافت‌های اطراف آن‌ها تأثیر می‌گذارند. در مقابل، آرتروز (استئوآرتریت) یکی از انواع شایع بیماری‌های روماتیسمی است. تفاوت‌های کلیدی بین روماتیسم (به عنوان یک گروه) و آرتروز عبارت‌اند از:
- تعریف: روماتیسم اصطلاحی برای بیش از 200 بیماری است؛ ولی آرتروز نوعی بیماری محسوب می‌شود و ناشی از تخریب غضروف مفصلی است
- علت: علل روماتیسم بسیار متنوع است و شامل اختلالات خودایمنی، فرسایش مفصل، عفونت‌ها، تجمع کریستال‌ها و عوامل ژنتیکی می‌شود. علت اصلی آرتروز تجزیه غضروف با گذشت زمان است
- سن شروع: آرتروز معمولا در افراد مسن‌تر شایع‌تر است؛ ولی برخی از انواع روماتیسم در کودکان یا جوانان نیز مشاهده می‌شوند
آیا روماتیسم خطرناک است؟ عوارض آن کدام اند؟
خطرناک‌بودن روماتیسم و عوارض آن به نوع و شدت بیماری و نحوه مدیریت آن بستگی دارد. درحالی‌که برخی از انواع خفیف و قابل‌کنترل هستند، برخی دیگر می‌توانند منجر به عوارض جدی و ناتوانی شوند. برخی از عوارض احتمالی بیماری‌های روماتیسمی عبارت‌اند از:
- آسیب مفصلی: التهاب مزمن می‌تواند غضروف، استخوان و رباط‌های مفصلی را تخریب کند و در نهایت باعث تغییر شکل مفاصل، درد مزمن و محدودیت حرکتی شود
- ناتوانی: روماتیسم شدید می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کند و منجر به ناتوانی در انجام فعالیت‌ها، مراقبت از خود و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی شود
- مشکلات قلبی عروقی: برخی از انواع مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی مانند حمله قلبی را افزایش می‌دهند
- مشکلات ریوی: برخی از بیماری‌های روماتیسمی مانند لوپوس و اسکلرودرمی می‌توانند ریه‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهند و منجر به فیبروز ریوی یا فشارخون ریوی شوند
- مشکلات کلیوی: لوپوس یکی از بیماری‌های روماتیسمی است که می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و در صورت عدم درمان، منجر به نارسایی کلیوی شود
- مشکلات چشمی: برخی از انواع مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس می‌توانند باعث التهاب چشم شوند و در صورت عدم درمان، فرد مبتلا را با مشکلات بینایی روبه‌رو کنند. مشکلات چشمی ناشی از این بیماری‌ها با نام یووئیت و روماتیسم چشمی نیز شناخته می‌شوند
- مشکلات پوستی: برخی از بیماری‌های روماتیسمی مانند لوپوس و پسوریازیس با علائم پوستی همراه هستند. در برخی اوقات، مشکلات پوستی با نام روماتیسم پوستی شناخته می‌شوند
- افزایش خطر عفونت: داروهایی که برای درمان برخی از انواع استفاده می‌شوند، می‌توانند سیستم ایمنی را تضعیف کنند و خطر ابتلا به عفونت‌ها را افزایش دهند
- افسردگی و اضطراب: درد مزمن و ناتوانی ناشی از بیماری‌های روماتیسمی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت روان داشته باشد و منجر به افسردگی و اضطراب شود
- کاهش کیفیت زندگی: درد مزمن، خستگی و محدودیت‌های حرکتی می‌توانند کیفیت زندگی فرد را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهند
روماتیسم چگونه تشخیص داده می شود؟
در کلینیک فوق تخصصی لگن و کلینیک های فوق‌تحصصی اندام‌های دیگر، تشخیص بیماری‌های روماتیسمی معمولا بر اساس ترکیبی از عوامل زیر انجام می‌شود:
گرفتن شرح‌حال و معاینه فیزیکی: پزشک سؤالاتی درباره علائم، سابقه پزشکی، سابقه خانوادگی و داروهای مصرفی بیمار می‌پرسد و سپس یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد تا مفاصل، عضلات و سایر قسمت‌های بدن را بررسی کند
- آزمایش‌های خون: آزمایش‌های خون می‌توانند به تشخیص برخی از انواع و ارزیابی میزان التهاب در بدن کمک کنند. برخی از آزمایش‌های رایج عبارت‌اند از: فاکتور روماتوئید، آنتی‌بادی ضدپپتید سیترولینه حلقوی، آنتی‌بادی‌های ضدهسته‌ای، سرعت رسوب گلبول‌های قرمز، اسیداوریک و آنتی‌ژن لکوسیت انسانی B27
- آزمایش‌های تصویربرداری: روش‌های تصویربرداری می‌توانند به ارزیابی آسیب مفصلی و بافت‌های اطراف آن کمک کنند. برخی از روش‌های رایج عبارت‌اند از: رادیوگرافی، سونوگرافی، امآرآی و اسکن استخوان
- آرتروسکوپی: نوعی روش جراحی کم‌تهاجمی است که در آن یک لوله نازک مجهز به دوربین به داخل مفصل وارد می‌شود تا پزشک بتواند مستقیما داخل مفصل را ببیند و در صورت لزوم نمونه‌برداری (بیوپسی) انجام دهد
- تخلیه مایع مفصلی: در این روش، پزشک مایع مفصل ملتهب را خارج می‌کند و آن را برای بررسی از نظر وجود کریستال‌ها (در نقرس)، عفونت یا سلول‌های التهابی به آزمایشگاه می‌فرستد
آزمایش روماتیسم چگونه است؟
همان‌طور که در بخش قبل اشاره شد، از آزمایش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری‌های روماتیسمی استفاده می‌شود. هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص روماتیسم استخوان و روماتیسم دیگر بخش‌های بدن وجود ندارد، بلکه پزشک مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را با توجه به علائم بیمار و یافته‌های معاینه فیزیکی تجویز می‌کند. آزمایش‌های خون نقش مهمی در تشخیص و پیگیری بیماری‌های روماتیسمی ایفا می‌کنند. برخی از نکات مهم درباره این آزمایش‌ها عبارت‌اند از:
- آمادگی قبل از آزمایش: معمولا نیازی به آمادگی خاصی قبل از آزمایش خون نیست. بااین‌حال، پزشک ممکن است دستورالعمل‌های خاصی را بر اساس نوع آزمایش توصیه کند
- نحوه انجام آزمایش: نمونه خون معمولا از ورید بازو گرفته و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود
- تفسیر نتایج: تفسیر نتایج آزمایش باید توسط پزشک و با توجه به شرح‌حال بیمار و یافته‌های معاینه فیزیکی انجام شود. مثبت‌بودن یک آزمایش به‌تنهایی لزوما به معنای ابتلا به یک بیماری روماتیسمی خاص نیست و ممکن است در افراد سالم نیز دیده شود. همچنین منفی‌بودن یک آزمایش نمی‌تواند به‌طور کامل احتمال ابتلا به روماتیسم را رد کند
آیا روماتیسم درمان دارد؟
در حال حاضر، بسیاری از بیماری‌های روماتیسمی درمان قطعی ندارند؛ اما درمان‌های موجود می‌توانند به‌طور مؤثری علائم را کنترل کنند، سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهند و از آسیب مفصلی و عوارض دیگر جلوگیری کنند. هدف اصلی درمان، کاهش درد و التهاب، حفظ عملکرد مفاصل، جلوگیری از آسیب بیشتر و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. روش‌های درمانی برای بیماری‌های روماتیسمی بسته به نوع بیماری، شدت آن و وضعیت سلامت کلی بیمار متفاوت است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروها: انواع مختلفی از داروها برای درمان بیماری‌های روماتیسمی استفاده می‌شود، از جمله: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، داروهای ضدروماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری، کورتیکواستروئیدها، داروهای بیولوژیکی و داروهای ضدنقرس
- فیزیوتراپی و کاردرمانی: فوق تخصص دست یا فوق‌تخصص دیگر اندام‌ها ممکن است این دو روش را برای حفظ و بهبود قدرت عضلانی، دامنه حرکتی مفاصل و عملکرد فیزیکی توصیه کنند
- ورزش: انجام ورزش‌های مناسب و منظم می‌تواند به تقویت عضلات اطراف مفاصل، حفظ انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک کند
- گرمادرمانی و سرمادرمانی: استفاده از کمپرس گرم یا سرد می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند
- تزریق مفصلی: تزریق داروهای ضدالتهابی مانند کورتیکواستروئیدها به داخل مفصل زانو در کلینیک تخصصی زانو می‌تواند به کاهش درد و التهاب موضعی کمک کند
- جراحی: در موارد پیشرفته آسیب مفصلی، ممکن است جراحی برای ترمیم یا تعویض مفصل (آرتروپلاستی) لازم باشد
- طب مکمل و جایگزین: برخی افراد مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی ممکن است از روش‌های طب مکمل و جایگزین مانند طب سوزنی، ماساژدرمانی یا یوگا برای کمک به مدیریت علائم خود استفاده کنند. بااین‌حال، مشورت با پزشک قبل از استفاده از این روش‌ها یا هر گونه روشی که با عنوان جدیدترین درمان روماتیسم معرفی می‌شود، ضروری است
برای روماتیسم چه بخوریم؟
هیچ رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که بتواند روماتیسم عصبی عضلانی یا سایر انواع را درمان کند؛ اما برخی از تغییرات در رژیم غذایی می‌توانند به کاهش التهاب و مدیریت علائم کمک کنند. برخی از غذاهای ضدالتهابی عبارت‌اند از:
- ماهی‌های چرب: مانند سالمون، ماکرل و ساردین که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند و می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند
- میوه‌ها و سبزیجات: سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند و می‌توانند با التهاب مبارزه کنند. به‌ویژه میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ مانند انواع توت‌ها، گیلاس، اسفناج و کلم‌بروکلی مفید هستند
- روغن‌زیتون فرابکر: حاوی اولئوکانتال است که خواص ضدالتهابی دارد
- آجیل و دانه‌ها: مانند بادام، گردو، تخمه‌کدو و دانه چیا که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 و سایر مواد مغذی مفید هستند
- زردچوبه و زنجبیل: ادویه‌هایی با خواص ضدالتهابی قوی هستند
برای کمک به کاهش التهاب و مدیریت علائم، مصرف غذاهای التهاب‌زای زیر را کاهش دهید:
- گوشت قرمز و فراوری‌شده: زیرا می‌تواند باعث افزایش التهاب در برخی افراد شود
- غذاهای فرآوری‌شده: معمولا حاوی مقادیر زیادی چربی‌های اشباع‌شده، قند و مواد افزودنی هستند که می‌توانند التهاب را تشدید کنند
- نوشیدنی‌های شیرین: مانند نوشابه‌ها و آب‌میوه‌های صنعتی که حاوی قند زیادی هستند
- غذاهای حاوی گلوتن: برخی از افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی ممکن است به گلوتن حساس باشند و مصرف آن علائم آن‌ها را تشدید کند
توصیه می‌شود افراد مبتلا به روماتیسم پاشنه پا یا دیگر بخش‌های بدن با متخصص تغذیه یا فوق تخصص ارتوپدی در تهران یا پزشک محل سکونت خود، درباره بهترین رژیم غذایی برای شرایط منحصربه‌فرد خود مشورت کنند.
چگونه از ابتلا به روماتیسم پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از همه بیماری‌های روماتیسمی امکان‌پذیر نیست، به‌ویژه آن‌هایی که منشا خودایمنی یا ژنتیکی دارند. بااین‌حال، اقدامات زیر می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به برخی از انواع کمک کنند:
- حفظ وزن سالم: جلوگیری از اضافه‌وزن و چاقی می‌تواند فشار وارده بر مفاصل تحمل‌کننده وزن و به‌تبع آن، خطر ابتلا به آرتروز را کاهش دهد
- داشتن فعالیت بدنی منظم: انجام ورزش‌های مناسب و منظم می‌تواند به تقویت عضلات اطراف مفاصل، حفظ انعطاف‌پذیری و سلامت کلی مفاصل کمک کند. دکتر ستون فقرات و دیگر پزشکان معمولا ورزش‌هایی مانند شنا، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را توصیه می‌کنند
- داشتن رژیم غذایی سالم: داشتن رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، ماهی‌های حاوی اسید چرب امگا 3 و روغن‌زیتون می‌تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند
- اجتناب از سیگارکشیدن: سیگارکشیدن با افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع مانند آرتریت روماتوئید مرتبط است و می‌تواند علائم بیماری را تشدید کند
- مدیریت استرس: استرس مزمن می‌تواند سیستم ایمنی را تحت‌تأثیر قرار دهد و ممکن است در بروز یا تشدید برخی از بیماری‌های خودایمنی نقش داشته باشد. استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق می‌تواند مفید باشد
- پیشگیری از آسیب‌های مفصلی: اجتناب از حرکات تکراری بیش از حد و استفاده از تکنیک‌های صحیح در هنگام بلندکردن اجسام سنگین می‌تواند از آسیب به مفاصل جلوگیری کند
- کنترل عفونت‌ها: برخی عفونت‌ها می‌توانند باعث تحریک سیستم ایمنی و ایجاد آرتریت واکنشی شوند؛ بنابراین، رعایت بهداشت و درمان سریع عفونت‌ها می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های روماتیسمی کمک کند
اگرچه این اقدامات نمی‌توانند از ابتلا به روماتیسم کبدی و دیگر اندام‌های بدن به‌طور کامل پیشگیری کنند؛ اما می‌توانند سلامت مفاصل را حفظ کنند و خطر ابتلا به برخی از انواع آن را کاهش دهند.
جمع‌بندی
روماتیسم یک اصطلاح گسترده است که شامل طیف وسیعی از اختلالات التهابی در سیستم اسکلتی-عضلانی می‌شود. شناخت انواع، علائم، علل و روش‌های تشخیص و درمان برای مدیریت مؤثر این بیماری‌ها و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا ضروری است. درحالی‌که بسیاری از انواع درمان قطعی ندارند، روش‌های درمانی موجود می‌توانند علائم را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند. در صورت تجربه علائم ذکرشده در این مطلب، مراجعه به فوق تخصص پا یا دیگر فوق‌تخصص‌ها برای تشخیص دقیق و دریافت برنامه درمانی مناسب ضروری است.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید