مراقبت‌های لازم پس از تعویض مفصل زانو

جراحی تعویض مفصل زانو یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی برای افرادی است که از درد شدید و محدودیت حرکتی ناشی از آسیب مفصل رنج می‌برند. در این جراحی، بخش‌های آسیب‌دیده مفصل برداشته و با قطعات مصنوعی از جنس فلز، پلاستیک یا سرامیک جایگزین می‌شوند؛ اما موفقیت این جراحی تنها به مهارت جراح بستگی ندارد، بلکه مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو نقش بسیار مهمی در بهبودی سریع و بازگشت به زندگی عادی دارند.

مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو

دوران پس از جراحی زانو مرحله‌ای حساس محسوب می‌شود که نیازمند توجه ویژه به نکات مختلف پزشکی، تغذیه‌ای و فیزیکی است. پس از ترخیص از بیمارستان، به مدت چند روز یا چند هفته به کمک دیگران نیاز خواهید داشت تا انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های روزمره به دست آورید. یکی از نکات کلیدی در مراقبت های لازم بعد از تعویض مفصل زانو، استفاده از عصا یا واکر در روزهای اول است تا از واردشدن فشار بیش از حد به مفصل جدید جلوگیری شود.

فعالیت های روزمره پس از جراحی زانو

بازگشت تدریجی به فعالیت‌های روزمره یکی از اهداف اصلی دوران نقاهت است. در سه ماه اول پس از جراحی، فعالیت‌های شما باید محدود به راه‌رفتن و انجام تمرینات فیزیوتراپی تخصصی زانو باشد. راه‌رفتن منظم و کوتاه بسیار مفیدتر از یک پیاده‌روی طولانی است. حتما در ابتدا با همراه راه بروید و تلفن همراه خود را برای مواقع اضطراری همراه داشته باشید.

پس از گذشت سه ماه و در صورت احساس آمادگی، می‌توانید فعالیت‌های متنوع‌تری را امتحان کنید. شنا و تمرینات استخری (بدون حرکات پیچشی)، ورزش‌های کم‌تأثیر بدون پرش و چرخش، راه‌رفتن روی تردمیل، گلف، رقص، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری با تنظیم مناسب صندلی و فرمان و باغبانی با ابزارهای دسته‌بلند از جمله فعالیت‌های مجاز هستند.

بااین‌حال، قبل از شروع ورزش‌هایی که شامل بلندکردن و هل‌دادن اجسام سنگین (بیش از ۱۱ کیلوگرم)، پرش، پیچش، شروع یا توقف سریع یا سایر حرکاتی که فشار ناگهانی به زانو وارد می‌کنند و تماس فیزیکی مانند ورزش‌های تماسی مثل هاکی یا فوتبال هستند، حتما با جراح خود مشورت کنید. همچنین بیشتر افراد حدود ۶ هفته پس از جراحی می‌توانند رانندگی را دوباره شروع کنند؛ اما باید منتظر تأیید جراح خود باشید.

مراقبت از بخیه و زخم جراحی زانو در منزل

مراقبت صحیح از محل بخیه یکی از حیاتی‌ترین مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو است. ممکن است پانسمانی روی محل برش داشته باشید که به بهبود و محافظت از آن کمک می‌کند. پرستار به شما آموزش خواهد داد که چگونه از آن مراقبت کنید.

اگر منگنه دارید، معمولا ۱۰ تا ۱۴ روز پس از جراحی برداشته می‌شوند. در صورت داشتن چسب پوستی یا نوارهای چسبی روی برش، اجازه دهید خودبه‌خود بیفتند و آن‌ها را جدا نکنید. می‌توانید ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی دوش بگیرید؛ اما از استفاده از صابون، لوسیون یا کرم روی برش خودداری کنید.

اگر محل برش قرمز، سفت، داغ یا متورم شد یا ترشح داشت، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم می‌توانند نشانه عفونت باشند که نیاز به درمان فوری دارد. همچنین اگر تب بالای ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد یا لرز داشتید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید؛ زیرا این علائم نیز می‌توانند نشان‌دهنده عفونت باشند.

راهنمای مصرف دارو و مکمل پس از عمل تعویض مفصل زانو

مصرف صحیح داروها یکی از ارکان اصلی مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل زانو است. همیشه دستورالعمل‌های روی برچسب دارو را بخوانید. اگر پزشک داروی ضددرد را برای شما تجویز کرده است، آن را طبق دستور او مصرف کنید و همچنین از داروهای بدون نسخه بدون مشورت با پزشک خود استفاده نکنید.

پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی می‌توانید داروهای قبلی خود را دوباره شروع کنید و دستورالعمل‌های لازم برای مصرف داروهای جدید را ارائه می‌دهد. یکی از مهم‌ترین داروها پس از جراحی، رقیق‌کننده خون است که برای کاهش خطر لخته‌شدن خون تجویز می‌شود. این دارو ممکن است به‌شکل قرص یا آمپول باشد و باید آن را به مدت چند هفته پس از ترخیص مصرف کنید.

نکته مهم دیگر این است که دفعه بعد که به پزشک یا دندانپزشک مراجعه می‌کنید، حتما به آن‌ها بگویید که جراحی تعویض مفصل زانو داشته‌اید. ممکن است قبل از هر گونه اقدام پزشکی یا دندانپزشکی نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشید تا از عفونت مفصل جلوگیری شود.

تغذیه مناسب برای بهبودی سریع بعد از تعویض مفصل زانو

تغذیه صحیح نقش بسیار مهمی در روند بهبودی دارد. زمانی که از بیمارستان ترخیص می‌شوید، به احتمال زیاد، می‌توانید رژیم غذایی عادی خود را مصرف کنید. پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های آهن و ویتامین را توصیه کند تا فرایند ترمیم بافت‌ها تسریع شود.

مصرف غذاهای سالم و کنترل اندازه وعده‌های غذایی بسیار مهم است. حفظ وزن ایدئال به افزایش طول عمر مفصل جدید شما کمک می‌کند. نکته مهم دیگر این است که سعی کنید از یبوست جلوگیری کنید. مصرف آب فراوان ضروری است و پزشک ممکن است مصرف فیبر، نرم‌کننده مدفوع یا ملین خفیف را به شما پیشنهاد دهد.

ورزش های ایمن بعد از تعویض مفصل زانو

هر چه زودتر عضلات پای شما قوی شوند، زودتر می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید؛ بنابراین، تمرینات توصیه‌شده را به‌طور منظم انجام دهید و در صورت نیاز، ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از تمرین دارو مصرف کنید تا ناراحتی کمتری احساس کنید. برای دریافت خدمات تخصصی‌تر، می‌توانید به کلینیک فیزیوتراپی پزشک اول مراجعه کنید تا برنامه ورزشی مناسبی را برای شما تدوین کنند.

کنترل درد و کاهش تورم بعد از عمل جراحی زانو

مدیریت درد و تورم یکی دیگر از مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل زانو است. ممکن است چند هفته پس از این جراحی، مچ پای شما متورم شود. برای کمک به کاهش درد یا تورم، می‌توانید یخ یا کمپرس سرد را به مدت ۲۰ دقیقه روی ناحیه برش قرار دهید. همیشه یک پارچه بین یخ و پوست خود بگذارید. پای خود را روی بالش‌ها قرار دهید تا پا بالاتر از قلب شما باشد.

نقش فیزیوتراپی در بازتوانی بعد از تعویض زانو

فیزیوتراپی بخش جدایی‌ناپذیری از روند بهبودی پس از تعویض مفصل زانو است. تمرینات فیزیوتراپی که در بیمارستان شروع می‌شوند، باید در منزل نیز ادامه یابند. هر چه تمرینات خود را بهتر انجام دهید، زودتر قدرت و دامنه حرکتی خود را بازیابی خواهید کرد. برای دریافت خدمات حرفه‌ای‌تر، می‌توانید به کلینیک فوق تخصصی زانو پزشک اول مراجعه کنید. متخصصان این کلینیک برنامه‌های فیزیوتراپی زانو را متناسب با شرایط شما طراحی می‌کنند.

جمع‌بندی

مراقبت های لازم بعد از تعویض مفصل زانو مجموعه‌ای از اقدامات است که شامل مدیریت درد، انجام منظم فیزیوتراپی، رعایت تغذیه مناسب، مراقبت از محل بخیه و بازگشت تدریجی به فعالیت‌های روزمره می‌شود. دستورالعمل‌های پزشک و تیم درمانی خود را دنبال کنید و در صورت بروز هر گونه علائم غیرعادی، بلافاصله با آن‌ها تماس بگیرید. با صبر و پشتکار، می‌توانید به زندگی فعال و بدون درد بازگردید و از بهبود چشمگیر کیفیت زندگی خود لذت ببرید.

در پایان، اگر هنوز این جراحی را انجام نداده‌اید، بهترین زمان تعویض مفصل زانو زمانی است که درد و محدودیت حرکتی کیفیت زندگی شما را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و روش‌های درمانی غیرجراحی نمی‌توانند به بهبود این علائم کمک کنند. پزشک متخصص ارتوپد بهترین فرد برای تعیین زمان مناسب جراحی است.