رژیم غذایی بعد از جراحی: نکات کلیدی برای تغذیه سالم

غذا، سوختی است که سبب می‌شود تا بدن به فعالیت خود ادامه دهد و نقش مؤثری را افزایش سطح انرژی، تقویت سیستم ایمنی و افزایش سرعت بهبود زخم‌ها دارد. مصرف غذای سالم می‌تواند نقش مؤثری را در زندگی ما ایفا کند و در مقابل مصرف هرگونه تغذیه غیراصولی می‌تواند بدن را با مشکلات و اختلالات جدی مواجه کند که در این میان عدم ترمیم زخم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مواردی شناخته می‌شود که می‌تواند زندگی بیماران را تحت‌تأثیر خود قرار دهد. ازاین‌روی افرادی که جراحی انجام می‌دهند باید پس از عمل از رژیم غذایی خاصی پیروی کنند تا موجب تسریع در روند درمان و ترمیم شوند تا موجب تسریع در روند درمان و ترمیم شوند؛ اما رژیم غذایی بعد از جراحی شامل چیست؟ برای آشنایی بیشتر با این مفهوم در ادامه با ما همراه باشید.

غذای مناسب برای هفته اول بعد از جراحی

 به‌طورکلی دانستن اینکه چه غذاهایی را باید بعد از جراحی خورد و از چه غذاهایی باید اجتناب کرد می‌تواند نقش تأثیرگذاری را در بهبود ضعف بدن بعد از عمل جراحی، ترمیم بافت‌ها، پیشگیری از یبوست و... داشته باشد، ازاین‌روی افراد باید متناسب با شرایط و نظر پزشک خود از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنند تا بتوانند سریع‌تر به زندگی نرمال بازگردند.

به‌عنوان‌مثال افرادی که عمل‌های مرتبط با استخوان و مفاصل انجام داده‌اند باید پس از مشورت با دکتر فوق‌تخصص ارتوپد از غذاهایی استفاده کنند که چربی و قند کمی دارد. همچنین همه افرادی که عمل جراحی انجام داده‌اند باید این نکته توجه کنند که مصرف غذاهای فراوری شده و حاوی نمک در هفته اول بعد از جراحی ممنوع است. ازاین‌روی افراد بهتر است در هفته اول پس از جراحی در کنار مصرف غذاهای سالم و تهیه شده از پروتئین از مصرف میوه، آب‌میوه و سبزیجات غافل نشوند.

اهمیت مایعات در رژیم غذایی بعد از جراحی

مصرف مایعات می‌تواند نقش مؤثری را در پیشگیری از عفونت‌های دستگاه ادراری، یبوست، ترومبوز ورید، افزایش کلاژن‌سازی، تسکین درد و... داشته باشد. ازاین‌روی به بیماران پیشنهاد می‌شود در کنار مصرف ۶ تا ۸ فنجان آب در طول روز، آب‌میوه نیز بنوشند، به‌طورکلی آب‌میوه‌هایی نظیر توت، تمشک، توت‌فرنگی و... می‌تواند در بهبود روند درمان مؤثر باشند، اما در این میان آب‌میوه آناناس بهترین آب‌ میوه بعد از عمل جراحی شناخته می‌شود؛ چراکه آنزیم بروملین (Bromelain) موجود در این میوه می‌تواند تا حد قابل‌توجهی میزان التهاب و تورم را کاهش دهد. همچنین آب‌هندوانه نیز از دیگر آب‌میوه‌هایی برشمرده می‌شود که می‌تواند نقش مؤثری را در هیدراته ماندن بدن داشته باشد.

روغن‌ها و چربی‌ها در رژیم غذایی بعد از عمل

 یکی از مواردی که باید در رژیم غذایی بعد از جراحی به آن توجه شود، مصرف صحیح و به‌اندازه گروه چربی‌ها است، چراکه چربی‌های سالم به طور قابل‌توجهی در بهبود زخم‌های پس از جراحی مؤثر هستند و ازآنجایی‌که چربی‌ها در ساختار سلولی و تولید هورمون‌ها در بدن نقش دارند؛ در نتیجه می‌توانند موجب تسریع روند بهبود بیماری شوند. ازاین‌روی به بیمارانی که جراحی کرده‌اند توصیه می‌شود پس از عمل حتماً مصرف ماهی، دانه کتان و گردو... را به‌منظور کاهش التهاب در رژیم غذایی خود قرار دهند.

مکمل‌های غذایی در رژیم غذایی بعد از جراحی

 مصرف مکمل‌ها می‌تواند وابسته به نوع عمل جراحی بیمار متفاوت باشد، به‌عنوان‌مثال بیمارانی که عمل مفاصل و استخوان انجام داده‌اند باید برای بهبود روند درمان ارتوپدی مشروط بر نظر پزشک از قرص‌های مکمل استفاده کنند؛ اما با تمام این تفاصیل در برخی مواقع مصرف برخی مکمل‌های طبیعی نیز می‌تواند برای بدن بیمار مفید باشد، مثلاً مصرف آب مرکبات، روغن ماهی، میوه‌های نظیر موز، انجیر و... می‌تواند در تقویت سیستم ایمنی، عدم تشکیل اسکار، کاهش درد مفاصل و... اثرگذار باشد.

غذای حاوی پروتئین مناسب برای پس از جراحی

 پس از جراحی، بدن به پروتئین و آهن زیادی نیاز دارد تا بافت‌های عضلانی آسیب‌دیده را ترمیم کند؛ چراکه اسیدآمینه‌های موجود در پروتئین‌ها می‌توانند در بازسازی بافت و تسریع بهبود زخم نقش مؤثری را ایفا کنند، ضمن اینکه آهن نیز به بدن بیمار کمک می‌کند تا گلبول‌های قرمز جدید بسازد، ازاین‌روی مصرف غذای حاوی پروتئین پس از جراحی از اهمیت زیادی برخوردار است. باتوجه‌به اهمیت درمان ضعف بدن بعد از عمل جراحی به بیماران پیشنهاد می‌شود پس از جراحی از پروتئین‌های سالمی نظیر تخم‌مرغ، گوشت مرغ، ماهی، آجیل و... استفاده کنند و حتی‌الامکان از مصرف گوشت‌های سفت و فراوری شده نیز بپرهیزند.

خوراکی‌های پروبیوتیک مفید برای بهبود پس از عمل

 پروبیوتیک‌ها در واقع باکتری‌های مفیدی هستند که به بدن برای هضم غذا، ایجاد تعادل روانی و مبارزه با تمام عفونت کمک می‌کنند. اگرچه خوشبختانه امروزه خوراکی‌های پروبیوتیک دار بسیار متنوعی در بازار وجود دارد که بیماران می‌توانند از آنها استفاده کنند. اما به‌طورکلی محصولاتی نظیر کفیر، ماست پروبیوتیک دار و... از جمله محصولاتی هستند که بیمار می‌تواند پس از مشورت با پزشک از آنها استفاده کند، چراکه مصرف آنتی‌بیوتیک و مسکن‌ها در طی جراحی می‌تواند موجب بروز یبوست در افراد شود، ازاین‌روی مصرف این دسته از مواد می‌تواند تا حد قابل‌توجهی از عارضه یبوست در افراد جلوگیری کند.

غذای نرم برای کودکان بعد از جراحی

 باتوجه‌به آسیب‌پذیری کودکان در عمل جراحی یا اقدامات دندانپزشکی والدین باید برای کودکان رژیم غذایی مشخصی طراحی کنند، چراکه اغلب کودکان به سبب بدغذا بودن خود ممکن است دوران نقاهت دشواری را پشت سر بگذارند، ازاین‌روی رژیم غذایی بعد از جراحی در کودکان کمی متفاوت‌تر از بزرگسالان است، چرا که باید برای کودکان غذای مطابق با علاقه او طبخ کرد. به‌طورکلی آنچه به‌عنوان غذای نرم برای کودکان بعد از جراحی پیشنهاد می‌شود، غذاهایی است که جویدن و بلع آن آسان‌تر است. معمولاً گوشت نرم و پخته، عدسی، پاستای نرم، میوه‌های نرم و انواع اسموتی از جمله مواد غذایی هستند که می‌شود آنها را مطابق علاقه کودک طبخ کرد و در ساعات مختلف به او خوراند.

تغذیه بعد از جراحی در طب سنتی

 آنچه در طب سنتی، از اهمیت زیادی برخوردار است، نوع تغذیه و رژیم غذایی بیمار بعد از جراحی است. ازاین‌روی اطبا طب سنتی پیشنهاد می‌کنند به جهت حمایت، بازسازی بافت و عملکرد سیستم ایمنی بیماران پس از جراحی از غذاهای سبک، با هضم آسان و مقوی استفاده کنند. به‌عنوان‌مثال غذاهای مقوی بعد از عمل جراحی فک از نظر طب سنتی شامل غذاهای ملین، انواع آب‌میوه و آب گوشت است.

 مهم‌ترین نکته‌ای که باید بیمار پس از جراحی به آن توجه کند، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سنگین است. به‌طورکلی غذاهای چرب و داغ تا حد زیادی برای بیمار مضر هستند و می‌تواند بازگشت آنها را به روند طبیعی زندگی کندتر کنند. همچنین مصرف غذاهای نرم به‌جای غذاهای جامد است. بیمار باید حداقل یک هفته پس از جراحی از غذاهای نرم مثل انواع سوپ، انواع پوره و... استفاده کند و پس از یک هفته به‌صورت تدریجی غذاهای جامد نرم را به رژیم غذایی خود اضافه کند. نوشیدن به‌اندازه آب ولرم، مصرف غذاهای پروتئین‌دار، جویدن اصولی غذا و عدم مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار هم از دیگر مواردی است که بیمار باید نسبت به آن آگاهی کافی داشته باشد.

غذاهای ممنوع در رژیم غذایی بعد از جراحی

باتوجه‌به اینکه تغذیه نقش مهمی را در بازیابی سطح انرژی دارد، پس بیمار باید قبل از عمل لیستی از غذاهای مقوی بعد از عمل جراحی داشته باشد تا بتواند مطابق با آن در دوره نقاهت علاوه بر مدیریت انرژی بدن خود به ترمیم بافت‌های بدن نیز کمک کند. اما برخی از غذاها هستند که مصرف آنها به‌هیچ‌وجه در دوره پس از جراحی توصیه نمی‌شود که برای آشنایی با آنها پیشنهاد می‌کنیم جدول زیر را بادقت مطالعه کنید.

رژیم غذایی بعد از جراحی برای بیماران دیابتی

 اگرچه بهبودی پس از جراحی می‌تواند برای همه بیماران چالش‌برانگیز باشد، اما توجه ویژه به این موضوع در بیماران مبتلا به دیابت از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا این دسته از بیماران برای بهبود سریع‌تر زخم‌های خود نیاز به قند خون نرمال دارند و هرگونه عدم پایداری قند خون در این دسته افراد می‌تواند روند ترمیم بافت را با اختلال مواجه کند، ازاین‌روی این دسته از افراد باید در برنامه رژیم غذایی بعد از جراحی خود از غذاهای نرم بدون قند و چربی مضر استفاده کنند. به‌طورکلی بهتر است بیماران دیابتی در طول دوره نقاهت جراحی خود از غذاهای حاوی سبزیجات پوره شده و گوشت‌های بدون چربی؛ مانند مرغ یا ماهی و کربوهیدرات‌های پیچیده استفاده کنند.

نقش فیبر در رژیم غذایی بعد از جراحی

 مصرف فیبر به‌عنوان یکی از نکات مهمی است که باید در برنامه‌ریزی رژیم غذایی بعد از جراحی به آن توجه شود، چراکه مصرف فیبر می‌تواند نقش مؤثری را در سلامت گوارش افراد ایفا کند، ضمن اینکه فیبر می‌تواند به تنظیم عملکرد روده، حفظ سطح قند خون سالم و ترمیم و بازسازی بافت کمک کند.

چگونه از یبوست بعد از جراحی جلوگیری کنیم؟

 یبوست بعد از عمل جراحی به‌عنوان رایج‌ترین عارضه پس از جراحی شناخته می‌شود و علت آن نیز می‌تواند با مصرف داروهای مسکن و کاهش تحرک بیمار در این دوره مرتبط باشد. باتوجه‌به اینکه در دوره پس جراحی عملکرد روده کُند می‌شود ازاین‌روی مصرف غذاهای حاوی فیبر نظیر سبزیجات برگ‌دار می‌تواند نقش مؤثری در درمان یبوست پس از جراحی داشته باشد. همچنین نوشیدن آب فراوان نیز از دیگر مواردی است که پس از جراحی می‌تواند حرکت روده فراخ را به حالت نرمال بازگرداند.

 سخن آخر

 داشتن اطلاعات کافی در زمینه رژیم غذایی بعد از جراحی می‌تواند نقش مؤثری را در تسریع روند بهبود، جلوگیری از عوارضی مانند یبوست و عفونت بعد از عمل داشته باشد. ازاین‌روی فرقی نمی‌کند که می‌خواهید چه جراحی انجام دهید، نخستین گام برای درمان سریع‌تر شناخت و تهیه مواد مغذی و سالم برای دوره نقاهت است. زیرا عدم آگاهی در این زمینه می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های عفونی و گوارشی را در بیماران افزایش دهد. ازاین‌روی به تمام افرادی که قصد عمل جراحی دارند، پیشنهاد می‌کنیم که باتوجه‌به اطلاعات موجود در مقاله فوق مواد غذایی لازم برای دوران پس از جراحی را تهیه کنند تا بتوانند دوره نقاهت کم چالشی را تجربه کنند.